Tajemnicze skeumorfizmy i dlaczego wszędzie nas otaczają

Wikipedia podaje:

Skeumorfizm (gr. skeúos „naczynie, przedmiot” + morphé „postać, kształt”) – odtworzenie właściwości, kształtu, tekstury, barwy lub funkcji przedmiotu oryginalnego w materiale zastępczym.

Przykładami skeumorfizmu jest filtr w papierosie, który jest udekorowany, aby przypominał korek, lub elementy graficznych interfejsów, które przypominają rzeczywiste przedmioty, jak np. przyciski.

Czyli o skeumorfizm mówimy w przypadku, kiedy coś nowego przyjmuje formę/wygląd czegoś starego, dobrze nam znanego.

A gdzie spotykamy je w naszym życiu? Chyba najbardziej znanym przykładem, z którym mamy do czynienia tak często, że już tego nie zauważamy, jest:

#1. Dyskietka jako symbol zapisu danych

Już od dekad nie używamy dyskietek i przeważająca większość komputerów pozbawiona jest stacji dysków, ale ikonka, którą klikamy, aby zapisać dane nadal obrazuje dyskietkę 3,5 cala.

#2. Starożytna architektura

Już tysiąclecia temu ulegaliśmy tej modzie, aby nawiązywać do starych, znanych nam rzeczy. Jednym z najstarszych przykładów skeumorfizmu są świątynie ze starożytnej Grecji. Kiedyś budowano je z drewna, później nastała era kamienia, ale nadal zawierały one tryglify, które reprezentowały zakończenia drewnianych belek nośnych dachu.

#3. MTV

Kto jeszcze dziś pamiętam, że M w nazwie stacji telewizyjnej MTV oznaczało „muzykę”, bo była to stacja muzyczna, na której (poza reklamami) leciały głównie teledyski?

#4. Foldery

Foldery w takiej formie graficznej, jakiej używamy do dziś, świetnie nadają się do przechowywania papierów. Ale kto do kartonowej teczki chciałby wkładać filmy, programy, czy... piosenki?

#5. Telefon

Dlaczego ikona telefonu w naszych komórkach ma formę słuchawki? W dzisiejszych czasach to już przeżytek i zwykle nawet telefony stacjonarne (i tak będące już na wymarciu) zwykle mają nowocześniejsze kształty słuchawek.

#6. Grill przed chłodnicą w samochodzie

Co w tym skeumorficznego? Niby nic, przecież chłodnica potrzebuje dolotu zimnego powietrza, ale... samochody elektryczne nie mają chłodnic. Mimo to większość (oczywiście nie wszystkie) modele samochodów elektrycznych nadal mają jakąś formę grilla.

#7. Kołpaki

Głównym celem ich istnienia jest estetyka, ale dlaczego zdecydowana większość z nich swoim wyglądem nawiązuje do starych kół ze szprychami?

#8. Ikony komputerowe

Dyskietka jako symbol zapisu to nie jedyny przykład skeumorfizmu wśród ikon. Tu kolejne przykłady – kosz na śmieci i zegarek wskazówkowy, którego większość młodego pokolenia nie potrafi już odczytać.

#9. Ikona aparatu fotograficznego

Nie ma żadnego racjonalnego powodu, aby ikona aparatu fotograficznego w naszym telefonie nawiązywała wyglądem do starych aparatów na kliszę fotograficzną.

#10. Ikona baterii

Zostajemy dalej przy ikonach – w telefonach i laptopach stan naładowania baterii pokazuje nam zwykle ikonka w kształcie baterii AA, choć żadne z tych urządzeń nie jest zasilane takim ogniwem.

#11. Kosz w sklepach internetowych

Nikt po internetowym sklepie nie jeździ z metalowym koszykiem na kółkach. Kosz to tylko wydzielony obszar pamięci na serwerze, a jednak nawiązuje do wózków rodem z Biedronki.

#12. Klawiatura komputerowa

Tu mamy nawet przykład podwójnego skeumorfizmu – po pierwsze żadna racjonalna przesłanka nie przemawia za tym, żeby klawiatury brzmiały jak maszyna do pisania, a jednak duża część osób piszących na komputerze wybiera klawiatury mechaniczne, aby stukały jak stare maszyny.

Drugą kwestią jest najpopularniejszy układ klawiatury QWERTY, który powstał po to, żeby... spowolnić pisanie (w języku angielskim)! Zbyt szybkie maszynistki piszące na maszynach do pisania doprowadzały do klinowania się młoteczków liter uderzających w krótkim czasie jedna po drugiej, więc klawiaturę QWERTY zaprojektowano tak, aby sztucznie ograniczyć prędkość pisania, a dodatkowo tak ustawić młoteczki, aby najczęściej w języku angielskim występujące obok siebie litery w maszynie nie znajdowały się w bliskim sąsiedztwie.

#13. Znak przed przejazdem kolejowym

Gdzie jeszcze poza skansenem kolejowym można spotkać parowóz jeżdżący na trasach?

#14. Ikona aplikacji szybkiej kamery

Tutaj skeumorfizm posunął się jeszcze dalej niż przy zwykłym aparacie – aplikacja służąca do robienia serii zdjęć w dużej ilości klatek na sekundę reprezentowana jest przez wizerunek jednego z najstarszych aparatów fotograficznych.

#15. Znowu telefon

Do dziś można kupić dla dziecka zabawki w kształcie starego telefonu z obrotową tarczą. I prawdopodobnie będzie to jedyny etap życia, w którym dziecko będzie miało do czynienia z takim telefonem.

#16. Więcej ikon w telefonie

Robiąc notatki w telefonie, zwykle robimy je w aplikacji upodabniającej się do kartek papieru, a diodę, którą sobie oświetlamy otoczenie, włączmy ikoną dużej latarki.

#17.

Z każdą aktualizacją systemu w telefonie ikony zmieniają swój wygląd, ale nadal trzymają się dobrze utartych skeumorfistycznych standardów.

#18. Gmail

Do niedawna ikona usługi poczty elektronicznej Gmail zawierała wyraźną kopertę zwykłego listu, ostatnio symbolika została uproszczona, ale wprawne oko nadal dostrzeże delikatne nawiązanie do papierowej koperty.

#20. Instagram

Logo Instagrama przez lata ciągle ewoluowało, zaczynając od (dziś) staromodnego polaroida symbolizującego szybko wykonane i szybko wywołane zdjęcie. Dziś serwis, podobnie do Google, poszedł w kierunku bardziej symbolicznych ikon, ale ciągle pozostaje przy nawiązaniu do starych aparatów fotograficznych.


Źródła: 1, 2